W ciągu ostatnich kilku lat biblioteka programów poszerzyła się w olbrzymim stopniu. W walce o użytkowników powstało wiele mechanizmów i strategii mających zapewnić zwycięstwo. Prym wiódł closed source, typ dystrybucji, w którym modyfikacja programów była ograniczana prawami autorskimi, co było logicznym wyjściem w przypadku sprzedaży produktów i ochrony ich przed „plagiatem”
W 1998r. jako przeciwwaga dla ciągłego boju o pieniądze wyrosła koncepcja programów open source – darmowych i powszechnie dostępnych oraz przejrzystych; jej rosnąca popularność doprowadziła do przepoczwarzenia się rynku programów w taki, który jest nam znany obecnie.
Co to jest open source?
Open Source to model wydawniczy, w którym oprogramowanie komputerowe jest wydawane wraz z prawem badania, zmiany i rozpowszechniania go – odbywa się to na podstawie licencji, w myśl której kod źródłowy staje się ogólnodostępny.
W omawianym modelu autorzy oprogramowania umożliwiają tworzenie nowych programów innym programistom, bazując na gotowym projekcie. Najlepszym tego przykładem jest silnik Chromium, który posłużył do stworzenia wielu przeglądarek internetowych.
Warto też zaznaczyć, że aplikacje na zasadzie otwartego oprogramowania udostępniane są za darmo, czasem z możliwością pozostawienia darowizny.
Co wyróżnia model open source?
Zainteresowanie tą formą dystrybucji jest dość duże. Istnieje wiele powodów, które skłaniają ludzi do przechodzenia na otwartoźródłowe zamienniki popularnych programów.
Oto 3 najważniejsze aspekty wyróżniające open source:
- Męcząca dominacja informatycznych molochów, których polityka prywatności nie zawsze jest jasna – plusem open source jest duża decentralizacja, nie istnieje monopol programów; ludzie otrzymują różnorodną, dopasowaną do swoich potrzeb ofertę, gdzie nie istnieją obawy o szpiegostwo.
- W świecie open source nie liczą się pieniądze, projekty oferowane są za darmo, najczęściej tworzone przez zwykłych pasjonatów.
- Długoterminowe wsparcie, w odróżnieniu od firm, które porzucają swoje projekty, kiedy stają się nieopłacalne; programy otwartoźródłowe „żyją”, dopóki sama społeczność nie straci nimi zainteresowania.
Jakie wady i zalety ma oprogramowanie open source?
Niestety, podobnie jak wszystko na świecie tak i model open source nie jest w pełni idealny. Osoby, które wcześniej nie zetknęły się z tego typu oprogramowaniem mogą odczuwać pewne niedogodności.
Wady
Oto główne wady modelu open source:
- Trudność obsługi – nie jest to regułą, niemniej wiele programów wydaje się być trudnymi w obsłudze dla początkujących użytkowników, przywykłych do produktów dużych firm i korporacji;
- Wiele projektów zostaje porzuconych – twórcami programów open source zazwyczaj zostają miłośnicy branży informatycznej, którzy robią to w wolnych chwilach; którym często nie starcza po prostu czasu na kontynuowanie swoich dzieł; u których zanika chęć lub którym brakuje pieniędzy;
- Utrudniona pomoc techniczna – w przeciwieństwie do olbrzymich firm, twórcy oprogramowania open source zwykle nie posiadają profesjonalnych działów obsługi technicznej ani też nie udzielają gwarancji, a większość pomocy ogranicza się do forów internetowych, gdzie skupiona wokół projektów społeczność stara się rozwiązywać napotkane problemy.
Zalety
Oto główne zalety modelu open source:
- Brak opłat – pieniądze dla twórców możemy wpłacić dobrowolnie, a same produkty są darmowe, łącznie z ich kodem źródłowym;
- Pełna przejrzystość – wiemy, czego się spodziewać po danym oprogramowaniu, sposobie działania oraz ilości i kategorii danych przez niego pozyskiwanym;
- Alternatywa dla modelu closed source – open source jest najczystszą postacią darmowej dystrybucji oprogramowania; kod źródłowy jest powszechnie dostępny, a programy są w pełni funkcjonalne, darmowe i przejrzyste;
- Bezpieczeństwo – programy nie pobierają żadnych informacji bez zgody użytkownika i dzięki pomocy społeczności internetowych, łatki wydawane są szybciej;
12 najpopularniejszych aplikacji open source
Biblioteka programów otwartoźródłowych jest bardzo obszerna. Nie sposób je wszystkie wymienić.
W każdej z kategorii (edytorów, przeglądarek, odtwarzaczy, etc.) znalazłoby się po kilkanaście tytułów, toteż na tej liście umieściliśmy raptem 12 najbardziej znanych programów o dobrej reputacji. Lista posortowana jest według alfabetu.
Oto najpopularniejsze aplikacje open source:
- 7-zip: Minimalistyczny archiwizer przeznaczony na systemy Windows. Poza najpopularniejszymi formatami (RAR, ZIP) wprowadza też 7z o bardzo dużym stopniu kompresji.
- Audacity: Rozbudowany edytor audio, obsługujący wiele formatów i posiadający olbrzymie możliwości projektowania dźwięków.
- Blender 3D: Narzędzie do tworzenia, modelowania oraz renderowania animacji i obrazów trójwymiarowych, wykorzystywany też w produkcji gier.
- Firefox: Przeglądarka internetowa z niskimi wymaganiami sprzętowymi, od samego początku skupiająca się na zapewnieniu prywatności jej użytkownikom.
- GIMP: Program przydatny w edycji grafiki rastrowej, oferujący szeroką paletę funkcji – od rysowania aż po tworzenie animacji.
- Libre Office: Pełen pakiet biurowy w skład którego wchodzi edytor tekstu, arkuszy kalkulacyjnych, prezentacji, grafik wektorowych, formuł i baz danych.
- Linux: Uważany za najmniej wadliwy i najbezpieczniejszy system operacyjny. Na przestrzeni lat na jego jądrze powstało wiele dystrybucji, w tym najpopularniejsze: Debian i Ubuntu.
- Python: Język programowania o szerokim zastosowaniu, cechuje się rozbudowanym pakietem bibliotek.
- Thunderbird: Klient poczty wydany przez twórców Firefox’a. Obsługuje on też komunikatory internetowe oraz kanały informacyjne.
- Tor: Przeglądarka internetowa powstała w celu zapewnienia maksymalnej anonimowości użytkownikom. Łączy się ona z siecią o tej samej nazwie, która utrudnia rozpoznanie IP przeglądającego.
- VLC Media Player: Odtwarzacz multimedialny o prostym i przejrzystym interfejsie graficznym.
- WordPress: Nieskomplikowany program zaprojektowany do zarządzania treścią na blogach.
